MindMap Gallery Sistem organa za varenje i resorpciju hrane
This mind map clearly presents the components of an organic system, including Zeludac, Vrste, and the role of the visual system. The section on Zeludac covers its definition and applications; Vrste details different types and features; the visual system part explains its significance in visual perception. Each topic is explained from basic to application levels, ensuring content thoroughness.
Edited at 2021-05-26 19:33:37Sistem organa za varenje i resorpciju hrane (digestivni sistem)
Vrste
unutracelijsko, vancelijsko i prelazni tip varenja
Uloga crijevnog sistema visih kicmenjaka
prednje crijevo- vrsi se mehanicka obrada hrane
srednje crijevo- vrsi se hemijska razgradnja ili varenje i resorpcija hrane
zadnje crijevo- vrsi se resorpcija vode i odstranjivanje nesvarenih dijelova hrane
Dijelovi sistema za varenje kod covjeka
usna duplja
uloga- primanje i mehanicka obrada hrane
gradja (pomocni organi za varenje)
zubi
vrste -sjekutici, ocnjaci, prekutnjaci (premoleri) i kutnjaci(moleri)
gradja
dentin-organska materija;zubna pulpa-vezivno tkivo(ispunjava unutrašnjost zuba i unjoj se nalaze krvni sudovi i nervi);gledj-sloj kojim su pokriveni;cement-kostano tkivo
kod ljudi inace ima 32 zuba u obe vilice i postoje 2 generacije zuba-mlijecni i trajni
uloga-mehanicka obrada hrane
polozaj-koštani elementi usađeni u vilicu
pljuvacne zlijezde
vrste-podjezicne, pljuvacne i zausne
polozaj-ispod jezika,vilice i usiju
uloga
hemijsko razlaganje hrane, luce pljuvacku koja sadrzi enzim plijatin (amilazu) koji pocinje varenje ugljenih hidrata; pljuvacka se luci usred hemijskih, mehanickih i psihickih nadrazaja
jezik
uloga- mijesanje hrane, pomoc pri zvakanju i gutanju
gradja- misicni organ
polozaj- osnovom vezan za jezičnu kost
krajnici
polozaj- pocetni dio sistema organa za varenje
zdrijelo
polozaj-u vezi je sa dusnikom sa prednje strane, nosnom dupljom, srednjim uhom i nastavlja se u jednjak sa zadnje strane
uloga-raskrsnica disajnih i puteva kretanja hrane
gradja- crijevast organ
jednjak
uloga-transportna-sprovodi hranu do zeluca
gradja-misicna cijev
polozaj-nastavlja se na dusnik
zeludac
uloga-varenje hrane da bi se propustila u crijevo, lucenje zelucanog soka i enzima
gradja
kardijalni dio
polozaj- nalazi se tamo gdje jednjak prelazi u zeludac
piloricni dio
polozaj- granici sa crijevom
posebni otvori
uloga- propustaju hranu
zeludcane zlijezde
uloga
produkuju HCI i proteoliticke enzime (pepsin i lab fermente) koji zapocinju varenje bjelancevina do albumoza i peptina, u toku dana izluce 1,5 l zelucanog soka;- pH vrijednost želudačnog soka je slabo kisela;
HCI neutralise aktivnost mikroorganizama
lucenje najobilnije tokom obroka
zelucani sok se luci pod uticajem mehanickih,hemijskih i psihickih nadrazaja u dvije faze (prema Pavlovu) : 1. nervni nadrazaje izazivaju lucenje nezavisno ima li hrane u zelucu i 2. sok se luči pod direktnim uticajem sastojaka hrane direktno na sluzokožu želuca
polozaj-prosireni dio jednjaka
crijevo
gradja
zadnje-debelo crijevo
gradja- slijepo crijevo(jos se zove i srednje), kolon i zadnje ili cmarno crijevo
uloga
resorpcija vode i soli i izbacivanje nesvarenih produkata varenja. U njemu se nalazi mnoštvo bakterija koje imaju sposobnost sinteze vitamina (K i B) koje organizam resorbuje. U debelom crijevu se resorbuju voda i soli i prikupljaju nesvareni produkti hrane koji se zatim izbacuje.
vrsi 2 vrste pokreta: peristalticke i antiperistalticke. Prvi omogucavaju kretanje crijevnog sadrzaja kroz debelo crijevo, a drugi njegovo vracanje ka pocetnom dijelu radi bolje resorpcije
prednje-tanko crijevo
uloga-hemijska razgradnja ili varenje i resorpcija svarenih hranjivih materija. Ovde se odvija najvazniji proces varenja.
gradja
crijevne resice
uloga-njihovim obrazovanjem se povecava povrsina (kod covjeka 10 metara kvadratnih)
zlijezde
uloga-lucenje sluzi, crijevnog soka i enzima
vrste
crijevne zlijezde
polozaj-u zidu tankog crijeva
uloga
luce sluz,crijevni sok koji sadrzi enzime, sluz sluzi kao omotac i zastita crijevne sluzokoze od enzima
najznacajniji enzimi: PROTEOLITICKI ENZIMI-popipeptidaze, dipeptidaze ili eripsin koji razlazu peptide; NUKLEOAZE- razlazu nukleotide do aminokiselina; MALTAZA,SAHARAZA,LAKTAZA- razlazu ugljene hidrate do monosaharida; LIPAZE- razlazu masti do glicerpla i visih masnih kiselina
jetra
uloga
sintetise i luci zuc koja se sakuplja u zucnoj kesi, a odatle kroz zucni kanal prelazi u 12-palacno crijevo, zuc ne sadrzi enzime ali omogucava varenje masti tako sto vrsi njihovu emulziju; u jetri se glukoza pretvara u glikogen, ona je skladiste vitamina i gvozdja, transformise otrovne materije u neotrovne ( sva krv iz crijeva prvo prolazi kroz jetru pa tek onda ide u opsti krvotok.
polozaj-sa desne strane trbušne šupljine
gradja-režnjevi (desni i lijevi)
pankreas
polozaj-leži u krivini dvanaestopalačnog crijeva
gradja-egzokrina i endokrina zlijezda
uloga-Kao egzokrina žlijezda luči pankreasni sok u kome su enzimi u neaktivnom stanju da bi se aktivirali dospijevanjem u duodenum. Kao endokrina žlijezda luči hormone (insulin, glukagon i epinefrin), koji regulišu promet ugljenih hidrata. Pankreasni sok, koji se izliva u duodenum, sadrži enzime: tripsin i himotripsin i polipeptidaze – koji razlažu peptide;amilazu i maltazu – koje razlažu ugljene hidrate (skrob i maltozu),lipaze – enzimi koji razlažu masti
veliki kruzni nabori
misicni slojevi
duodenum (dvanaestopalacno crijevo)
polozaj
pocetni dio tankog crijeva
uloga
ovde se ulivaju odvodi crijevnih zlijezda jetre i pankreasa
crijevni zid
polozaj- nastavlja se na želudac, pricvrsceno je za tjelesni zid trbusnom maramicom (mezenterom)
uloga- hemijska razgradnja ili varenje i resorpcija svarenih hranljivih materija
Varenje ili digestija je proces mehaničke i hemijske obrade hrane, u toku kojeg se makromolekule hrane (polimeri) razlažu do jednostavnijih sastojaka (monomera).